wtorek, 3 czerwca 2014

Javier Marias, Zakochania




„Zakochania” to moje pierwsze zetknięcie z Javierem Mariasem, uznanym i popularnym pisarzem hiszpańskim. Moją uwagę zwróciła intrygująca okładka i nie wahałam się długo z decyzją o wypożyczeniu tej książki, która przenosi nas do współczesnego Madrytu, gdzie mieszka Maria Dolz, pracownica jednego z tamtejszych wydawnictw. Odwlekając nieco punktualne stawianie się do niezbyt absorbującej pracy codziennie rano pije kawę w ulubionej kafejce. Jej uwagę przyciąga para małżeńska, którą w myślach określa jako „idealną parę”. Mężczyzna dobiegający pięćdziesiątki i nieco młodsza kobieta znajdują taką radość w swoim towarzystwie, tak promieniują szczęściem, że mimowolnie Maria uznaje ich za optymistyczny i stały element swojego dnia, który pozytywnie ją nastraja na pozostałe godziny. Pewnego dnia para przestaje się pojawiać, a Maria przypadkiem dowiaduje się o zabójstwie, którego ofiarą padł spotykany przez nią codziennie mężczyzna. Miguel Desverne – bo tak się nazywał – został napadnięty przez żebraka i zadźgany nożem. Maria spotyka wkrótce jego żonę i po raz pierwszy w historii ich nietypowej "znajomości" odbywa z nią rozmowę, która jest później kontynuowana w mieszkaniu Desverne'ów. Wchodząc w życie „idealnej pary” Maria natyka się na informacje, które podważają przypadkowość zabójstwa. Czy było to morderstwo z premedytacją? 

Mam złą wiadomość dla miłośników kryminałów. Choć streszczenie zapowiada śledztwo ws. morderstwa, ta książka nie jest kryminałem. Nie jest to również łatwa lektura, trudno czytać tę książkę w autobusie czy tramwaju, gdyż łatwo można zgubić wątek, chociaż warstwa fabularna książki jest dość wątła. Tak naprawdę niewiele się dzieje. Maria, choć od pewnego momentu prowadzi swego rodzaju śledztwo, rozgrywa je głównie w myślach rozpatrując możliwe scenariusze i warianty zdarzeń. Przy czym jej rozważania dotyczą w znacznej mierze stosunków międzyludzkich, przypuszczeń, możliwych rozmów i sytuacji, które być może w ogóle się nie odbyły. W tym labiryncie rozważań, dygresji, przypuszczeń i refleksji czytelnik albo się zagubi, albo zacznie smakować słowo. Nie można tej książki czytać w pośpiechu, lektura książki wymaga skupienia, co jest spowodowane wielopiętrowymi zdaniami złożonymi i dygresyjnością. 

Dużą rolę w tekście odgrywają trzy książki, do których Maria wielokrotnie powraca w swoich rozważaniach i rozmowach. Te książki stają się niejako punktem odniesienia do miłości, zdrady, lojalności, śmierci, żałoby. Analiza tekstu pozwala na ciekawe spojrzenie na teksty, które znamy („Trzej muszkieterowie” Dumasa, „Makbet” Szekspira) i których nie znamy („Pułkownik Chabert” Balzaca). Sądzę, że sięgnę po opowiadanie Balzaca z czystej ciekawości właśnie dzięki książce Mariasa.

Miguel i Luisa, „idealna para”, nie odsłaniają swego oblicza. Nie dowiemy się o nich wiele więcej niż Maria sobie wyobrażała podczas codziennych „spotkań” w kafejce. Maria też zresztą jest postacią dość zagadkową, choć to właściwie ona jest narratorem powieści i ona zaznajamia nas z metafizyką uczuć. 

Duże wrażenie zrobił na mnie początek i druga połowa książki, gdy Maria wikła się w romans, który przyczynia się do odkrycia pewnych niepokojących faktów dotyczących morderstwa Miguela. W pierwszej połowie książki, po interesującym początku, jest nieco nudnawo. Gdy jednak przyzwyczaimy się do rytmu i stylu opowieści możemy całkiem często odkryć zdanie, sentencję, refleksję, która dotrze do naszego serca, gdyż dotyczy stanu zakochania i relacji między partnerami w związku uczuciowym. Nie zdziwię się jednak, jeśli część z Was uzna tę książkę za nudną. 

Ta książka – jeśli się nie zniechęcimy rozbudowanymi dygresjami – pozwala na chwilę zastanowienia nad różnymi obliczami miłości, rolą partnerów w związku, komplikacjami, które naznaczają nasze uczucie i życie. Kończąc lekturę nie dowiemy się, jakie jest rozwiązanie zagadki morderstwa Miguela, gdyż tę kwestię autor pozostawia otwartą. Nie pojmiemy też do końca natury miłości i lojalności, ale to - umówmy się - zadanie niewykonalne. Niejednoznaczne zakończenie nie rozczarowuje, jest ono utrzymane w duchu książki: ulotne, zaskakujące i… może nawet obiecujące.



Javier Marias (ur. 1951) - hiszpański pisarz. Swoją pierwszą powieść napisał w wieku 17 lat. W latach 1983-1985 był wykładowcą literatury hiszpańskiej i lektorem języka hiszpańskiego na Uniwersytecie Oksfordzkim. Jego powieść "Serce tak białe" odniosła wielki sukces komercyjny i przyniosła mu uznanie krytyków. W 1997 otrzymał International IMPAC Dublin Literary Award. Publikuje w tygodniku El Pais.





Autor: Javier Marias
Tutył oryginalny: Los Enamorientos
Wydawnictwo: Sonia Draga
Tłumacz: Carlos Marrodan Casas, Wojciech Charchalis
Rok wydania: 2013
Liczba stron: 376


8 komentarzy:

  1. Mnie do tej książki niesamowicie ciągnie, choć nie znam twórczości Mariasa.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tym autorem na pewno warto się zainteresować :)

      Usuń
  2. Mam jego "Wszystkie dusze", ale jak widzę to łatwo piszący pisarz nie jest.
    Interesująco zaprezentowałaś książkę.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Nie jest to łatwa lektura, ale sądzę, że warto spróbować. Ciekawa jestem Twoich wrażeń po lekturze "Wszystkich dusz".
      Dziękuję za miłe słowa. :)

      Usuń
  3. A ja tak na zasadzie luźnych skojarzeń- podoba mi się zwyczaj narratorki, aby odwlekać rozpoczynanie pracy codziennie rano pijąc kawę w ulubionej kafejce. Szkoda tylko, że kawiarenki są otwierane tak późno, abym mogła pójść przykładem bohaterki. Autora nie znam.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Tak, ja również chętnie skorzystałabym z takiej możliwości, ale nie każdy pracuje w madryckim wydawnictwie, gdzie dzień pracy zaczyna się nieco później niż u nas. :)

      Usuń
  4. Czytałam tylko "Serce tak białe", ale już dość dawno temu. Pozostało mi po tamtej lekturze wrażenie, że to książka wymagająca czasu, przystanięcia, odseparowania od świata i zanurzenia totalnego, żeby naprawdę ją docenić. Na pewno kiedyś wrócę do tego autora.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Po lekturze "Zakochań" całkowicie się zgadzam z Twoją opinią. Mam jednak wrażenie, że twórczość Mariasa warto poznać bliżej.

      Usuń

Autorzy

Agopsowicz Monika Albaret Celeste Albom Mitch Alvtegen Karin Austen Jane Babina Natalka Bachmann Ingeborg Baranowska Małgorzata Becerra Angela Beekman Aimee Bek Aleksander Bellow Saul Bennett Alan Besala Jerzy Bobkowski Andrzej Bogucka Maria Bonda Katarzyna Borkowska Urszula Bowen Rhys Brabant Hyacinthe Braine John Brodski Josif Calvino Italo Castagno Dario Cegielski Tadeusz Cejrowski Wojciech Cherezińska Elżbieta Cleeves Ann Courtemanche Gil Covey Sean Crummey Michael Cusk Rachel Czapska Maria Czarnecka Renata Czarnyszewicz Florian Czwojdrak Bożena Dallas Sandra de Blasi Marlena Didion Joan Dmochowska Emma Doctorow E.L. Domagalski Dariusz Domańska-Kubiak Irena Dostojewska Anna Drewniak Wojciech Drinkwater Carol Drucka Nadzieja Druckerman Pamela Dunlop Fuchsia Dyer Wayne Edwardson Ake Evans Richard Fabiani Bożena Fadiman Anne Faulkner William Fiedler Arkady Filipowicz Wika Fletcher Susan Fogelström Per Anders Fønhus Mikkjel Fowler Karen Joy Frankl Viktor Franzen Jonathan Frayn Michael Fredro Aleksander Fryczkowska Anna Gaskell Elizabeth Genow Magdalena Gilmour David Giordano Paolo Goetel Ferdynand Goethe Johann Wolfgang Gołowkina Irina Grabowska-Grzyb Ałbena Grabski Maciej Green Penelope Grimes Martha Grimwood Ken Gunnarsson Gunnar Gustafsson Lars Gutowska-Adamczyk Małgorzata Guzowska Marta Hagen Wiktor Hamsun Knut Hejke Krzysztof Helsztyński Stanisław Hen Józef Herbert Zbigniew Hill Napoleon Hill Susan Hoffmanowa Klementyna Holt Anne Hovsgaard Jens Hulova Petra Ishiguro Kazuo Iwaszkiewicz Jarosław Iwaszkiewiczowa Anna Jaffrey Madhur Jahren Hope Jakowienko Mira Jamski Piotr Jaruzelska Monika Jastrzębska Magdalena Jersild Per Christian Jörgensdotter Anna Jurgała-Jureczka Joanna Kaczyńska Marta Kallentoft Mons Kanger Thomas Kanowicz Grigorij Karlsson Elise Karon Jan Karpiński Wojciech Kaschnitz Marie Luise Kolbuszewski Jacek Komuda Jacek Kościński Piotr Kowecka Elżbieta Kraszewski Józef Ignacy Kręt Helena Kroh Antoni Kruusval Catarina Krzysztoń Jerzy Kuncewiczowa Maria Kutyłowska Helena Lackberg Camilla Lanckorońska Karolina Lander Leena Larsson Asa Laurain Antoine Lehtonen Joel Loreau Dominique cytaty Lupton Rosamund Lurie Alison Ładyński Antonin Łapicka Zuzanna Łopieńska Barbara Łozińska Maja Łoziński Mikołaj Maciejewska Beata Maciorowski Mirosław Mackiewicz Józef Magris Claudio Malczewski Rafał Maloney Alison Małecki Jan Manguel Alberto Mankell Henning Mann Wojciech Mansfield Katherine Marai Sandor Marias Javier Marinina Aleksandra Marklund Liza Marquez Gabriel Masłoń Krzysztof Mazzucco Melania McKeown Greg Meder Basia Meller Marcin Meredith George Michniewicz Tomasz Miłoszewski Zygmunt Mitchell David Mizielińscy Mjaset Christer Mrożek Sławomir Mukka Timo Murakami Haruki Musierowicz Małgorzata Musso Guillaume Myśliwski Wiesław Nair Preethi Naszkowski Zbigniew Nesbø Jo Nesser Hakan Nicieja Stanisław Nothomb Amelie Nowakowski Marek Nowik Mirosław Obertyńska Beata Oksanen Sofi Orlińska Zuzanna Ossendowski Antoni Ferdynand Pająk-Puda Dorota Paukszta Eugeniusz Pawełczyńska Anna Pawlikowski Michał Pezzelli Peter Pilch Krzysztof Platerowa Katarzyna Plebanek Grażyna Płatowa Wiktoria Proust Marcel Pruszkowska Maria Pruszyńska Anna Przedpełska-Trzeciakowska Anna Puchalska Joanna Puzyńska Katarzyna Quinn Spencer Rabska Zuzanna Rankin Ian Rejmer Małgorzata Reszka Paweł Rutkowski Krzysztof Rylski Eustachy Sadler Michael Safak Elif Schirmer Marcin Seghers Jan Sobański Antoni Sobolewska Justyna Staalesen Gunnar Stanowski Krzysztor Stasiuk Andrzej Stec Ewa Stenka Danuta Stockett Kathryn Stulgińska Zofia Susso Eva Sypuła-Gliwa Joanna Szabo Magda Szalay David Szarota Piotr Szczygieł Mariusz Szejnert Małgorzata Szumska Małgorzata Terzani Tiziano Theorin Johan Thompson Ruth Todd Jackie Tomkowski Jan Tristante Jeronimo Tullet Herve Velthuijs Max Venclova Tomas Venezia Mariolina Vesaas Tarjei Wachowicz-Makowska Jolanta Waltari Mika Wałkuski Marek Wańkowicz Melchior Warmbrunn Erika Wassmo Herbjørg Wasylewski Stanisław Weissensteiner Friedrich White Patrick Wiechert Ernst Wieslander Jujja Włodek Ludwika Zevin Gabrielle Zyskowska-Ignaciak Katarzyna Żylińska Jadwiga
Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...